Kalkulator zachowku – sprawdź, ile pieniędzy należy Ci się ze spadku
Zmarł Twój bliski, ale w testamencie przepisał cały majątek na kogoś innego? A może rodzic przed śmiercią podarował mieszkanie tylko jednemu z rodzeństwa, pomijając Ciebie? Pamiętaj – polskie prawo chroni najbliższą rodzinę. Nawet jeśli zostałeś pominięty w ostatniej woli, przysługuje Ci zachowek.
Skorzystaj z naszego kalkulatora, aby wstępnie oszacować kwotę, o jaką możesz walczyć w sądzie lub w drodze ugody.
Szacunkowy Kalkulator Zachowku
Obliczenia dla modelu: śmierć rodzica, dziedziczą dzieci/małżonek.
Czym jest zachowek i komu przysługuje?
Zachowek to instytucja prawa spadkowego, która zabezpiecza interesy najbliższej rodziny spadkodawcy. To roszczenie pieniężne. Oznacza to, że nie możesz żądać zwrotu “połowy mieszkania”, ale możesz żądać od spadkobiercy wypłaty konkretnej sumy pieniędzy odpowiadającej wartości Twojego udziału.
Kto może ubiegać się o zachowek?
Prawo do zachowku (art. 991 Kodeksu cywilnego) mają wyłącznie:
Zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki).
Małżonek zmarłego.
Rodzice zmarłego (tylko wtedy, gdyby dziedziczyli ustawowo – tzn. gdy zmarły nie miał dzieci).
Uwaga: Rodzeństwo zmarłego (brat, siostra) ani dalsza rodzina NIE mają prawa do zachowku.
Jak obliczyć wysokość zachowku? (Instrukcja)
Nasz kalkulator zachowku wykonuje skomplikowane działania w ułamku sekundy, ale warto wiedzieć, skąd biorą się te liczby. Wysokość zachowku zależy od dwóch czynników:
1. Ułamek należny (1/2 lub 2/3)
To, ile dostaniesz, zależy od Twojej sytuacji życiowej w chwili otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy):
1/2 udziału spadkowego – to standardowa stawka dla większości uprawnionych.
2/3 udziału spadkowego – to stawka uprzywilejowana. Przysługuje Ci, jeśli jesteś osobą trwale niezdolną do pracy LUB jeśli jesteś osobą małoletnią (dotyczy dzieci/wnuków).
2. Substrat zachowku (Czysta wartość spadku + Darowizny)
To najtrudniejszy element wyliczeń. Aby obliczyć zachowek, bierze się pod uwagę nie tylko to, co zmarły zostawił na koncie w chwili śmierci. Do wartości spadku dolicza się również darowizny, które zmarły poczynił za życia!
Przykład: Ojciec przed śmiercią miał na koncie 0 zł, ale 5 lat temu darował synowi mieszkanie o wartości 500 000 zł. Córka, która nie dostała nic, może żądać zachowku wyliczonego od tych 500 000 zł (tzw. zachowek od darowizny).
Wydziedziczenie a zachowek – to nie to samo!
Wiele osób myli “pominięcie w testamencie” z “wydziedziczeniem”.
Pominięcie: Spadkodawca po prostu nie wymienił Cię w testamencie (np. zapisał wszystko sąsiadce). Wtedy masz prawo do zachowku.
Wydziedziczenie: Spadkodawca w testamencie wyraźnie napisał, że pozbawia Cię prawa do zachowku i podał konkretną, poważną przyczynę (np. “syn nie utrzymuje kontaktów rodzinnych, dopuszcza się przestępstw”). Jeśli wydziedziczenie jest skuteczne – zachowek Ci nie przysługuje (ale prawo do niego przechodzi na Twoje dzieci!).
Ile masz czasu? Przedawnienie roszczeń
Nie zwlekaj z decyzją. Roszczenie o zapłatę zachowku przedawnia się z upływem 5 lat.
Termin ten liczy się od dnia ogłoszenia testamentu.
Jeśli testamentu nie było (dziedziczenie ustawowe, ale np. sprawa dotyczy doliczania darowizn), termin liczy się od dnia otwarcia spadku (śmierci).
Sprawa o zachowek jest skomplikowana?
Spory o zachowek to często walka o wycenę majątku (np. ile warta jest nieruchomość) oraz o zaliczenie darowizn sprzed lat. Wymaga to precyzyjnych pism procesowych.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o zachowek
1. Czy od zachowku płaci się podatek?
Co do zasady – nie, jeśli jesteś najbliższą rodziną (tzw. zerowa grupa podatkowa: małżonek, dzieci, rodzice, wnuki). Aby uniknąć podatku, musisz zgłosić otrzymanie pieniędzy (zachowku) do Urzędu Skarbowego na druku SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od otrzymania przelewu.
2. Kto wypłaca zachowek?
Zachowek musi wypłacić ten, kto otrzymał spadek (spadkobierca testamentowy) lub osoba, która otrzymała od zmarłego dużą darowiznę, która wyczerpała majątek spadkowy.
3. Czy zachowek można spłacać w ratach?
Tak. Sąd w wyroku może rozłożyć zasądzony zachowek na raty (np. na kilka lat), biorąc pod uwagę sytuację majątkową osoby, która musi go zapłacić. Strony mogą też same ustalić harmonogram spłat w ugodzie (co jest często tańsze i szybsze niż proces).
4. Czy darowizna sprzed 20 lat wlicza się do zachowku?
To zależy.
Darowizny na rzecz spadkobierców lub uprawnionych do zachowku (np. dla drugiego dziecka) dolicza się do spadku bez ograniczenia czasowego. Nawet te sprzed 30 lat!
Darowizny na rzecz osób obcych dolicza się tylko wtedy, gdy dokonano ich w ciągu ostatnich 10 lat przed śmiercią spadkodawcy.
5. Jak uniknąć płacenia zachowku?
Jedynymi skutecznymi metodami są: skuteczne wydziedziczenie w testamencie (musi być prawdziwy powód), zrzeczenie się dziedziczenia przez przyszłego uprawnionego (jeszcze za życia spadkodawcy, u notariusza) lub… brak majątku i darowizn. Przekazanie majątku w drodze “umowy dożywocia” (a nie darowizny) również może chronić przed zachowkiem.